គាំងបេះដូង៖ការណែនាំអំពីការថែទាំ

Heart Attack: Care Instructions

ទិដ្ឋភាពទូទៅ​

ការគាំងបេះដូងគឺជាករណីមួយដែលកើត​ឡើងនៅ​ពេល​ដែល​ផ្នែកនៃសាច់ដុំបេះដូងមិនមានឈាម និងអុកស៊ីសែនគ្រប់គ្រាន់។ ផ្នែកនៃបេះដូងនេះចាប់ផ្តើមស្លាប់។ ការគាំងបេះដូងត្រូវបានគេហៅថា សាច់ដុំបេះដូង​មិនទទួលបានឈាម​គ្រប់គ្រាន់ ឬ MI ។

ការគាំងបេះដូងភាគច្រើនកើតឡើងជាញឹកញាប់ ដោយសារតែ​លំហូរ​ឈាមឆ្លងកាត់សរសៃឈាម​បេះដូងមួយឬ​ច្រើនត្រូ​វ​បា​ន​កកស្ទះ។ ការស្ទះនេះជាធម្មតាបណ្តាលមកពីកំណកឈាមដែលបង្កើតនៅពេលបន្ទះនៅក្នុងសរសៃឈាមបែកចេញ។

បន្ទាប់ពីគាំងបេះដូង អ្នកប្រហែលជាព្រួយបារម្ភអំពី​អនាគត​របស់អ្នក។ ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនសប្តាហ៍ខាងមុខនេះបេះដូងរបស់អ្នកនឹងចាប់ផ្តើមជាសះស្បើយ។ ទោះជាពិបាកក្នុងការកាត់បន្ថយទម្លាប់ចាស់ៗក៏ដោយ ក៏អ្នកអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការមានជំងឺគាំងបេះដូងផ្សេងទៀតដែរ។ អ្នកអាចធ្វើវាដោយការផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅមួយចំនួន និងដោយការលេបថ្នាំ។

ការ​ថែទាំតាមដាន​ គឺជា​ផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ សម្រាប់ការព្យាបាល និង​សុវត្ថិភាព​របស់អ្នក។ សូមប្រាកដ​ថា អ្នកណាត់ជួប និងទៅជួបគ្រូពេទ​គ្រប់ពេល និង​ទូរស​ព្ទទៅ​វេជ្ជបណ្ឌិត​របស់អ្នក​​ប្រសិនបើអ្នក​មានបញ្ហា។ វាក៏ជាគំនិតមួយល្អដែរក្នុងការដឹងអំពីលទ្ធផលធ្វើតេស្តជំងឺ​របស់អ្នក និងរក្សាទុកបញ្ជីថ្នាំដែលអ្នកប្រើ។

តើអ្នកអាចថែទាំខ្លួនអ្នក​នៅផ្ទះបាន​តាម​របៀបណា?

សកម្មភាព

• រហូតទាល់តែវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកនិយាយថាមិនអីទេ កុំធ្វើលំហាត់ប្រាណដែលប្រើកម្លាំងខ្លាំង។ ហើយកុំលើក ទាញ ឬរុញអ្វីដែលធ្ងន់។ សួរវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកថាតើសកម្មភាពប្រភេទណាដែលមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នក។

• ប្រសិនបើវេជ្ជបណ្ឌិតមិនបានរៀបចំកម្មវិធីស្តារនីតិសម្បទាបេះដូង (rehab) ឲ្យអ្នកទេ សូមនិយាយជាមួយគាត់ ឬនាងថាតើអ្វីដែលត្រឹមត្រូវសម្រាប់អ្នក។ ការស្តារបេះដូងឡើងវិញរួមបញ្ចូលទាំងការធ្វើលំហាត់ប្រាណដែលមានការត្រួតពិនិត្យ។ វាក៏រួមបញ្ចូលទាំងជំនួយក្នុងការផ្លាស់ប្តូររបបអាហារ និងរបៀបរស់នៅនិងការគាំទ្រផ្នែកស្មារតីផងដែរ។ វាអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យរបស់អ្នកចំពោះបញ្ហាបេះដូងនាពេលអនាគត។

• បង្កើនសកម្មភាពរបស់អ្នកយឺតៗ។ សម្រាករយៈពេលខ្លី នៅពេលអ្នកអស់កម្លាំង។

• ប្រសិនបើវេជ្ជបណ្ឌិតណែនាំវា សូមហាត់ប្រាណបន្ថែម។ ការដើរគឺជាជម្រើស​មួយដ៏ល្អមួយ។ បង្កើនចំនួនជំហានដែលអ្នកដើរជារៀងរាល់ថ្ងៃបន្តិចម្ដងៗ។ ព្យាយាមយ៉ាង​ហោចណាស់ 30 នាទីនៅថ្ងៃភាគច្រើននៃសប្តាហ៍។ អ្នកក៏ប្រហែលជាចង់ហែលទឹក ជិះកង់ ឬធ្វើសកម្មភាពផ្សេងទៀតផងដែរ។ ពិភាក្សាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកមុនពេលអ្នកចាប់ផ្តើមកម្មវិធីហាត់ប្រាណ ដើម្បីប្រាកដថាវាមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នក។

• សួរវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក ថាតើពេលណាអ្នកអាចបើកបរ ត្រលប់ទៅធ្វើការវិញ និងធ្វើសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃផ្សេងទៀតបានម្តងទៀត។

• អ្នកអាចរួមភេទបានភ្លាមៗនៅពេលដែលអ្នកត្រៀមខ្លួនសម្រាប់វា។ ជារឿយៗនេះមានន័យថានៅពេលអ្នកអាចដើរលំហែ ឬឡើងជណ្តើរបានងាយស្រួល។ ពិភាក្សាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក ប្រសិនបើអ្នកមានកង្វល់។ ប្រសិនបើអ្នកកំពុងប្រើថ្នាំនីត្រូគ្លីសេរីន សូមកុំប្រើថ្នាំបង្កើនការឡើងរឹងរបស់លិង្គដូចជាថ្នាំ sildenafil (Viagra), ថ្នាំ tadalafil (Cialis), ឬថ្នាំ vardenafil (Levitra) ។

ការផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅ។

• កុំជក់បារី។ ការជក់បារីបង្កើនហានិភ័យនៃការគាំងបេះដូងមួយផ្សេងទៀត។ ប្រសិនបើអ្នកចង់បានជំនួយផ្តាច់បារី សូមពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យរបស់អ្នកអំពីកម្មវិធីផ្តាច់បារី និងឱសថ។ ធ្វើបែបនេះអាចបង្កើនឱកាសរបស់អ្នកក្នុងការផ្តាច់បារីបានល្អ ។

• បរិភោគរបបអាហារដែលធ្វើឲ្យបេះដូងមានសុខភាពល្អ ដែលមានជាតិខ្លាញ់ឆ្អែត និងជាតិអំបិលទាប ហើយ​ពោរពេញ​ទៅដោយ​ផ្លែឈើ​បន្លែ​ និងគ្រាប់ធញ្ញជាតិទាំងមូល។ អ្នកអាចទទួលបានព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែមអំពីរបៀបបរិភោគឲ្យមានសុខភាពល្អ។ ប៉ុន្តែគន្លឹះទាំងនេះអាចជួយអ្នកឱ្យចាប់ផ្តើម។

• រក្សាទម្ងន់ដែលមានសុខភាពល្អ ឬសម្រកទម្ងន់ប្រសិនបើអ្នកចាំបាច់។

ថ្នាំ

• ប្រើថ្នាំប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។ ប្រើប្រាស់ថ្នាំតាមវេជ្ជបញ្ជា។ សូមទូរសព្ទទៅវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក ប្រសិនបើអ្នកមានបញ្ហាជាមួយឱសថរបស់អ្នក។ អ្នកនឹងទទួលបានព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែមអំពីថ្នាំជាក់លាក់ដែលគ្រូពេទ្យបានចេញវេជ្ជបញ្ជា។ កុំឈប់ប្រើថ្នាំរបស់អ្នកឲ្យសោះ លើកលែងតែថាវេជ្ជបណ្ឌិតប្រាប់អ្នកឲ្យឈប់។ ការមិនលេបថ្នាំរបស់អ្នកអាចបង្កើនហានិភ័យនៃការគាំងបេះដូងផ្សេងទៀត។

• អ្នកប្រហែលជាត្រូវការថ្នាំជាច្រើនដើម្បីជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការគាំងបេះដូងមួយផ្សេងទៀត។ ទាំងនេះ ​រួម​បញ្ចូល​នូវ​៖

  • ថ្នាំសម្ពាធឈាមដូចជាថ្នាំទប់ស្កាត់អង់ស៊ីមបំប្លែងអង់ស្យូតង់ស៊ីន (ACE) ថ្នាំ ARBs (ថ្នាំទប់ស្កាត់ការទទួល angiotensin II) និងថ្នាំបេតាប្លុកខឺ។

  • ថ្នាំកូលេស្តេរ៉ុលត្រូវបានគេហៅថាថ្នាំស្តាទីន។

  • ថ្នាំអាស្ពីរីន និងថ្នាំពង្រាវឈាមផ្សេងទៀត។ ថ្នាំទាំងនេះបង្ការការកកឈាមដែលអាចបណ្តាលឱ្យគាំងបេះដូង។

• ប្រសិនបើវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកបានផ្តល់ថ្នាំ nitroglycerin សូមរក្សាទុកវាជាមួយអ្នកគ្រប់ពេលវេលា។ ប្រសិនបើអ្នកមានរោគសញ្ញាឈឺក្នុងទ្រូងដូចជា ការចុកទ្រូង ឬមានសម្ពាធ សូមអង្គុយចុះ ហើយសម្រាកសិន។ ចាក់ដូសដំបូងនៃថ្នាំនីត្រូគ្លីសេរីនដំបូងតាមការណែនាំ។ ប្រសិនបើរោគសញ្ញាកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ ឬមិនបានប្រសើរឡើងក្នុងរយៈពេល 5 នាទី សូមទូរសព្ទមក 911 ភ្លាមៗ ។ នៅបន្តការហៅទូរសព្ទ។ ប្រតិបត្តិករបន្ទាន់នឹងប្រាប់អ្នកពីអ្វីដែលត្រូវធ្វើ។

• កុំលេបថ្នាំ វីតាមីន ឬឱសថបុរាណដែលគ្មានវេជ្ជបញ្ជាដោយមិនបានពិភាក្សាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតជាមុន។

មានសុខភាពល្អ

• គ្រប់គ្រងស្ថានភាពសុខភាពផ្សេងទៀតដូចជា ការឡើងសម្ពាធឈាមខ្ពស់ និងជំងឺទឹកនោមផ្អែម។

• ជៀសវាងការផ្តាសាយ និងគ្រុនផ្តាសាយធំ។ ទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺរលាកសួត។ ប្រសិនបើអ្នកធ្លាប់ចាក់ពីមុនរួច សូមសួរវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកថាតើអ្នកត្រូវការដូសផ្សេងទៀតដែរឬទេ។ ទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការគ្រុនផ្តាសាយធំជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវតែនៅជុំវិញមនុស្សដែលផ្តាសាយ ឬគ្រុនផ្តាសាយធំ សូមលាងដៃឱ្យបានញឹកញាប់។

• ត្រូវប្រាកដថាប្រាប់វេជ្ជបណ្ឌិតអំពីរោគសញ្ញាឈឺក្នុងទ្រូងដែលអ្នកមាន ទោះបីពួកវាបានបាត់ទៅក៏ដោយ។ យកចិត្តទុកដាក់លើរោគសញ្ញាឈឺក្នុងទ្រូងរបស់អ្នក។ ដឹងពីអ្វីដែលធម្មតាសម្រាប់អ្នក និងរៀនពីរបៀបគ្រប់គ្រងវា។ ដឹងថាពេលណាត្រូវទូរសព្ទរកជំនួយ។

• ពិភាក្សាជាមួយគ្រួសារ មិត្តភក្តិ ឬអ្នកប្រឹក្សារបស់អ្នកអំពីអារម្មណ៍របស់អ្នក។ វាជារឿងធម្មតាទេក្នុងការមានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាច ខឹង អស់សង្ឃឹម ធ្វើអីមិនបាន និងមានកំហុសក៏ដោយ។ និយាយដោយបើកចំហអំពីអារម្មណ៍មិនល្អអាចជួយឱ្យអ្នកលៃលកដោះស្រាយ។ ប្រសិនបើអ្នកមានរោគសញ្ញានៃជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត សូមនិយាយជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក។

តើពេលណាដែលអ្នកគួរហៅសុំជំនួយ?

ទូរសព្ទ 911 គ្រប់​ពេល​ដែល​អ្នក​គិត​ថា​អ្នកអាចត្រូវការ​ការថែ​ទាំ​បន្ទាន់។ ឧទាហរណ៍ សូមទូរសព្ទប្រសិនបើ៖

• អ្នកមានរោគសញ្ញានៃជំងឺគាំងបេះដូង។ ទាំងនេះអាចរួមមាន៖ បន្ទាប់ពីអ្នកបានហៅ 911 ប្រតិបត្តិករអាចប្រាប់អ្នកឱ្យទំពារថ្នាំមនុស្សពេញវ័យ 1 គ្រាប់ ឬថ្នាំអាស្ពីរីនដូសទាបពី 2 ទៅ 4 គ្រាប់។ រង់ចាំឡានពេទ្យ។ កុំព្យាយាមបើកបរដោយខ្លួនឯង។

  • ការឈឺទ្រូង ឬសម្ពាធលើទ្រូង ឬអារម្មណ៍ចម្លែកនៅក្នុងទ្រូង។

  • បែកញើស។

  • ការ​ដង្ហក់។

  • ចង្អោរ ឬក្អួត។

  • ការឈឺចាប់ សម្ពាធ ឬអារម្មណ៍ចម្លែកមួយនៅខាងក្រោយ ក ថ្គាម ឬពោះផ្នែកខាងលើ ឬនៅក្នុងស្មា ឬដៃម្ខាង ឬទាំងសងខាង។

  • អារម្មណ៍ធីងធោង ឬល្ហិតល្ហៃភ្លាមៗ។

  • ចង្វាក់បេះដូងលោតលឿន ឬមិនទៀងទាត់។

• អ្នកមានរោគសញ្ញាឈឺចាប់បេះដូង (ដូចជាឈឺចុកទ្រូង ឬសម្ពាធជា​ដើម) ដែលមិនបាត់ទៅវិញដោយសម្រាក ឬមិនធូរស្រាល​ក្នុង​រយៈ​ពេល 5 នាទីក្រោយពេលលេបថ្នាំ nitroglycerin មួយកម្រិត។

• អ្នកបានសន្លប់ (បាត់បង់ស្មារតី)។

• អ្នកមានអារម្មណ៍ថាអ្នកកំពុងគាំងបេះដូងម្ដងទៀត។

សូមហៅទៅកាន់វេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកភ្លាម ឬស្វែងរក​ការថែទាំ​វេជ្ជសាស្ត្រជាបន្ទាន់ ប្រសិនបើ៖

• អ្នកមានរោគសញ្ញាឈឺចាប់បេះដូង ដូចជាឈឺចុកទ្រូង ឬសម្ពាធ ញឹកញាប់ខុសពីធម្មតា ឬរោគសញ្ញាដែលខុស ឬអាក្រក់ជាងធម្មតា។

• អ្នកមានដង្ហើមខ្លីថ្មី ឬកាន់តែខ្លី។

• អ្នកវិលមុខ ឬធីងធោង ឬអ្នកមានអារម្មណ៍ថាអ្នកអាចនឹងដួលសន្លប់។

តាមដានដោយយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះការប្រែប្រួលសុខភាពអ្នក ហើយ​សូម​ប្រាកដថា អ្នកទាក់ទងទៅវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក ប្រសិន​បើអ្នក​មាន​បញ្ហា​​សុខ​ភាព​ណាមួយ។

បច្ចុប្បន្នជា: 4 តុលា 2023

កំណែមាតិកា: 14.0

ការណែនាំអំពីការថែទាំដែលត្រូវបានកែសម្រួលក្រោមអាជ្ញាប័ណ្ណដោយ អ្នកជំនាញថែទាំសុខភាពរបស់អ្នក។ ប្រសិនបើអ្នកមានសំណួរអំពីស្ថានភាពសុខភាព ឬការណែនាំនេះ សូមសួរអ្នកជំនាញថែទាំសុខភាពរបស់អ្នកជានិច្ច។ Healthwise, Incorporated បដិសេធការធានា ឬការទទួលខុសត្រូវណាមួយសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ព័ត៌មាននេះរបស់អ្នក។