ជំងឺស្ទះសួតរ៉ាំរ៉ៃ (COPD)៖ការណែនាំអំពីការថែទាំ

Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD): Care Instructions

ទិដ្ឋភាពទូទៅ

../images/04499e393f3a76669c64bf068a755ebb.jpg

ជំងឺស្ទះសួតរ៉ាំរ៉ៃ (COPD) គឺជាជំងឺសួតដែលធ្វើឲ្យពិបាកដកដង្ហើម។ ជាមួយនឹង COPD ផ្លូវដង្ហើមដែលនាំឱ្យមានសួតត្រូវបានរួមតូច ហើយថង់ខ្យល់តូចៗនៅក្នុងសួតត្រូវបានខូចខាត និងបាត់បង់ការលាតរបស់វា។ អ្នកដែលមានជំងឺស្ទះសួតបានថយចុះលំហូរខ្យល់ចូល និងចេញពីសួតដែលធ្វើឱ្យពិបាកដកដង្ហើម។ ផ្លូវដង្ហើមក៏អាចស្ទះដោយស្លេសក្រាស់ផងដែរ។ ការជក់បារីគឺជាបុព្វហេតុចំបងនៃជំងឺស្ទះសួតរ៉ាំរ៉ៃ។

ទោះបីជាមិនមានការព្យាបាលជំងឺស្ទះសួតរ៉ាំរ៉ៃក៏ដោយ ក៏អ្នកអាចបន្ថយការវិវត្តរបស់វាបានដែរ។ ការអនុវត្តតាមផែនការព្យាបាលរបស់អ្នក និងថែទាំខ្លួនអ្នកអាចជួយអ្នកឱ្យមានអារម្មណ៍ធូរស្រាល និងរស់បានយូរ។

ការថែទាំតាមដាន គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ សម្រាប់ការព្យាបាល និងសុវត្ថិភាពរបស់អ្នក។ សូមប្រាកដថា អ្នកណាត់ជួប និងទៅជួបគ្រូពេទគ្រប់ពេល និងទូរសព្ទទៅវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកប្រសិនបើអ្នកមានបញ្ហា។ វាក៏ជាគំនិតមួយល្អដែរក្នុងការដឹងអំពីលទ្ធផលធ្វើតេស្តជំងឺរបស់អ្នក និងរក្សាទុកបញ្ជីថ្នាំដែលអ្នកប្រើ។

តើអ្នកអាចថែទាំខ្លួនអ្នកនៅផ្ទះបានតាមរបៀបណា?

បន្តរក្សាសុខភាពល្អ

មិនត្រូវជក់បារី។ នេះគឺជាជំហានសំខាន់បំផុតដែលអ្នកអាចអនុវត្តបានដើម្បីបង្ការការខូចសួតរបស់អ្នកកាន់តែខ្លាំង។ ប្រសិនបើអ្នកចង់បានជំនួយផ្តាច់បារី សូមពិភាក្សាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកអំពីឱសថ និងកម្មវិធីផ្តាច់បារី។ ធ្វើបែបនេះអាចបង្កើនឱកាសរបស់អ្នកក្នុងការផ្តាច់បារីជារៀងរហូត។
ជៀសវាងការឆ្លងជំងឺផ្តាសាយ និងជំងឺឆ្លងផ្សេងៗទៀត។ ចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺរលាកសួត និងក្អកមាន់ (ជំងឺក្អកមាន់) ។ ប្រសិនបើអ្នកបានចាក់វ៉ាក់សាំងទាំងនេះពីមុនមក សូមសួរវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកថាតើអ្នកត្រូវដូសផ្សេងទៀតដែរឬទេ។ ចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺគ្រុនផ្តាសាយរៀងរាល់រដូវស្លឹកឈើជ្រុះ។ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវតែនៅក្បែរមនុស្សដែលមានជំងឺផ្តាសាយ ឬគ្រុនផ្តាសាយធំ សូមលាងដៃឱ្យបានញឹកញាប់។
ជៀសវាងផ្សែងបារីបង្ហុយចោល និងការបំពុលខ្យល់។ ព្យាយាមនៅក្នុងផ្ទះដោយបិទបង្អួចរបស់អ្នក នៅពេលមានការបំពុលខ្យល់មិនល្អ។

ការព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំ និងអុកស៊ីសែន។

ប្រើប្រាស់ថ្នាំរបស់អ្នកឱ្យបានត្រឹមត្រូវទៅតាមវេជ្ជបញ្ជា។ សូមទូរសព្ទទៅវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក ប្រសិនបើអ្នកមានបញ្ហាជាមួយថ្នាំរបស់អ្នក។ អ្នកប្រហែលជាត្រូវលេបថ្នាំដូចជា៖
- ថ្នាំបាញ់ពង្រីកទងសួត។ ថ្នាំទាំងនេះជួយបើកផ្លូវដង្ហើមរបស់អ្នក និងធ្វើឱ្យការដកដង្ហើមកាន់តែងាយស្រួល។ ពួកវាមានទាំងសកម្មភាពខ្លី (ធ្វើការពី 4 ទៅ 9 ម៉ោង) ឬសកម្មភាពយូរ (ធ្វើការពី 12 ទៅ 24 ម៉ោង)។ អ្នកស្រូបយកថ្នាំបាញ់ពង្រីកទងសួតច្រើន ដូច្នេះពួកវាចាប់ផ្តើមធ្វើសកម្មភាពយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ ត្រូវយកបំពង់ហឺតសង្គ្រោះរហ័សតាមខ្លួនអ្នកជានិច្ចក្នុងករណីដែលអ្នកត្រូវការវា។
- ថ្នាំគ័រទីកូស្ដេរ៉ូអ៊ីត (Prednisone, budesonide) ។ ថ្នាំទាំងនេះកាត់បន្ថយការរលាកផ្លូវដង្ហើម។ ពួកវាចូលនៅក្នុងទម្រង់ស្រូបចូល ឬថ្នាំគ្រាប់។
សួរវេជ្ជបណ្ឌិត ឬឱសថការីរបស់អ្នក ថាតើអ្នកកំពុងប្រើបំពង់ហឺតប្រភេទនីមួយៗត្រឹមត្រូវដែរឬទេ។ ជាមួយនឹងការប្រើប្រាស់ដែលត្រឹមត្រូវ ថ្នាំទំនងជាងាយនឹងទៅដល់សួតរបស់អ្នកកាន់តែច្រើន។
មើលថាតើប្រដាប់រក្សាគម្លាតត្រឹមត្រូវសម្រាប់អ្នកដែរឬទេ។ ប្រដាប់រក្សាគម្លាតក៏អាចជួយឱ្យអ្នកស្រូបថ្នាំចូលក្នុងសួតរបស់អ្នកកាន់តែច្រើនផងដែរ។ ប្រសិនបើអ្នកប្រើវា សូមសួរពីរបៀបប្រើវាឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។
កុំលេបថ្នាំវីតាមីន ថ្នាំគ្មានវេជ្ជបញ្ជា ឬផលិតផលរុក្ខជាតិដោយមិនបានពិគ្រោះ ជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកជាមុន។
ប្រសិនបើវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកបានចេញវេជ្ជបញ្ជាឱ្យប្រើឱសថផ្សះ សូមប្រើវាទៅតាមការណែនាំ។ មិនត្រូវបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់វាដោយសារតែអ្នកមានអារម្មណ៍ធូរស្រាលនោះទេ។ អ្នកចាំបាច់ត្រូវប្រើប្រាស់ឱសថផ្សះឱ្យបានពេញលេញ។
ប្រសិនបើអ្នកប្រើការព្យាបាលដោយអុកស៊ីសែន សូមប្រើអត្រាលំហូរដែលវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកបានណែនាំ។ កុំផ្លាស់ប្តូរវាដោយមិនបានពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកជាមុន។ ការព្យាបាលដោយប្រើអុកស៊ីសែនបង្កើនបរិមាណអុកស៊ីសែននៅក្នុងឈាមរបស់អ្នក និងជួយអ្នកដកដង្ហើមកាន់តែងាយស្រួល។

សកម្មភាព

ធ្វើលំហាត់ប្រាណឱ្យបានទៀងទាត់។ ការដើរគឺជាវិធីងាយស្រួលក្នុងការធ្វើលំហាត់ប្រាណ។ ចាប់ផ្តើមយឺតៗ ហើយដើរបន្ថែមបន្តិចម្ដងៗជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
យកចិត្តទុកដាក់ចំពោះដំណកដង្ហើមរបស់អ្នក។ អ្នកកំពុងហាត់ប្រាណខ្លាំងពេក ប្រសិនបើអ្នកមិនអាចនិយាយបាននៅពេលអ្នកហាត់ប្រាណ។
ធ្វើការសម្រាកក្នុងរយៈពេលខ្លី នៅពេលកំពុងធ្វើកិច្ចការផ្ទះ និងសកម្មភាពផ្សេងៗទៀត។
សិក្សាវិធីដកដង្ហើម—ដូចជាការដកដង្ហើមដោយបបូរមាត់បិទជិត—ដើម្បីជួយឱ្យអ្នកមិនសូវមានដង្ហើមខ្លី។
ប្រសិនបើវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកមិនបានរៀបចំកម្មវិធីស្តារនីតិសម្បទាសួតឡើងវិញទេ សូមសួរថាតើការស្តារឡើងវិញគឺត្រឹមត្រូវសម្រាប់អ្នកដែរឬទេ។ ការស្តារឡើងវិញរួមមាន កម្មវិធីហាត់ប្រាណ ការអប់រំអំពីជំងឺរបស់អ្នក និងរបៀបគ្រប់គ្រង ដែលវាជួយដល់របបអាហារ និងការផ្លាស់ប្តូរផ្សេងទៀតព្រមទាំងការគាំទ្រខាងអារម្មណ៍។

របបអាហារ

ញ៉ាំអាហារដែលធ្វើឱ្យមានសុខភាពល្អ និងទៀងទាត់។
ប្រើថ្នាំបាញ់ពង្រីកទងសួតប្រហែល 1 ម៉ោងមុនពេលញ៉ាំ ដើម្បីធ្វើឱ្យងាយស្រួលក្នុងការបរិភោគ។
ញ៉ាំអាហារតូចៗជាច្រើនឱយបានញឹកញាប់ ដើម្បីបង្ការកុំឱ្យឆ្អែតពេក។ ក្រពះពេញអាចរុញលើសាច់ដុំ ដែលជួយអ្នកដកដង្ហើម (សន្ទះទ្រូងរបស់អ្នក) និងធ្វើឱ្យពិបាកដកដង្ហើម។
ផឹកភេសជ្ជៈបន្ទាប់ពីញាំអាហារ។
ជៀសវាងអាហារណាដែលពិបាកនឹងទំពារ។
ញ៉ាំអាហារដែលមានជាតិប្រូតេអ៊ីន ដូច្នេះអ្នកមិនបាត់បង់ម៉ាសសាច់ដុំទេ។
ពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក ប្រសិនបើអ្នកឡើងទម្ងន់ច្រើនពេក ឬប្រសិនបើអ្នកស្រកទម្ងន់ដោយមិនបានព្យាយាម។

សុខភាពផ្លូវចិត្ត

ពិគ្រោះជាមួយគ្រួសារ មិត្តភក្តិ ឬអ្នកព្យាបាលរោគរបស់អ្នកអំពីអារម្មណ៍របស់អ្នក។ មនុស្សមួយចំនួនមានអារម្មណ៍ ភ័យខ្លាច ខឹង អស់សង្ឃឹម គ្មានទីពឹង និងសូម្បីតែកំហុស។ ការនិយាយដោយបើកចំហអំពីអារម្មណ៍អាចជួយឱ្យអ្នកដោះស្រាយបាន។ ប្រសិនបើអារម្មណ៍ទាំងនេះមានរយៈពេលយូរ សូមពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក។

តើពេលណាដែលអ្នកគួរហៅសុំជំនួយ?

ទូរសព្ទ 911 គ្រប់ពេលដែលអ្នកគិតថាអ្នកអាចត្រូវការការថែទាំបន្ទាន់។ ឧទាហរណ៍ សូមទូរសព្ទ ប្រសិនបើ៖

អ្នកបញ្ហាក្នុងការពិបាកដកដង្ហើមខ្លាំង។
អ្នកកំពុងឈឺទ្រូងដែលខុសពីធម្មតា ឬអាក្រក់ជាងធម្មតា។

សូមហៅទៅកាន់វេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកឥឡូវនេះ ឬស្វែងរកការថែទាំវេជ្ជសាស្ត្រជាបន្ទាន់ ប្រសិនបើ៖

អ្នកចាប់ផ្តើមមានបញ្ហាពិបាកដកដង្ហើម ឬបញ្ហាដកដង្ហើមកាន់តែពិបាកជាងមុន។
អ្នកក្អកមានឈាម។
អ្នកមានគ្រុនក្តៅ។
អ្នកមានអារម្មណ៍ថប់បារម្ភ ឬធ្លាក់ទឹកចិត្ត។

តាមដានឲ្យបានដិតដល់រាល់ការប្រែប្រួលសុខភាពរបស់អ្នក ហើយសូមប្រាកដថាបាន ទាក់ទងទៅវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក ប្រសិនបើ៖

អ្នកក្អកកាន់តែខ្លាំង ឬកាន់តែញឹកញាប់ ជាពិសេសប្រសិនបើអ្នកកត់សម្គាល់ឃើញមានទឹកសំបោរកាន់តែច្រើន ឬទឹកសំបោររបស់អ្នកមានការប្រែពណ៌។
អ្នកមានការហើមថ្មី ឬការហើមកាន់តែអាក្រក់នៅក្នុងជើង ឬពោះរបស់អ្នក។
អ្នកមិនបានធូរស្បើយតាមការរំពឹងទុក។

បច្ចុប្បន្នជា: 7 តុលា 2023

កំណែមាតិកា: 14.0

ការណែនាំអំពីការថែទាំដែលត្រូវបានកែសម្រួលក្រោមអាជ្ញាប័ណ្ណដោយ អ្នកជំនាញថែទាំសុខភាពរបស់អ្នក។ ប្រសិនបើអ្នកមានសំណួរអំពីស្ថានភាពសុខភាព ឬការណែនាំនេះ សូមសួរអ្នកជំនាញថែទាំសុខភាពរបស់អ្នកជានិច្ច។ Healthwise, Incorporated បដិសេធការធានា ឬការទទួលខុសត្រូវណាមួយសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ព័ត៌មាននេះរបស់អ្នក។